Soạn bài: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác

GỢI Ý HỌC BÀI

1. Bài điếu văn này có thể chia làm 3 phần:

- Phần I: Hai đoạn 1, 2: Giới thiệu chung về những đóng góp của Các Mác.

- Phần II: Các đoạn 3, 4, 5 và 6: Tổng kết những cống hiến vĩ đại của Các Mác.

- Phần III: Đoạn 7 và câu cuối cùng: Phần kết luận.

2. Những đóng góp to lớn của Các Mác khiến ông trở thành nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng vĩ đại là:

- Tìm ra quy luật phát triển của xã hội là trong mỗi giai đoạn lịch sử loài người, hạ tầng cơ sở (việc sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt vật chất trực tiếp, trình độ phát triển kinh tế...) quyết định thượng tầng kiến trúc (thể chế, nhà nước, tôn giáo, nghệ thuật).

- Phát hiện ra giá trị thặng dư, quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.

- Không chỉ dừng lại ở lí thuyết mà Các Mác chuyển thành hành động cách mạng. Có thể theo Ăng-ghen, đây là cống hiến quan trọng hơn cả trong ba cống hiến của Các Mác nên ông đã dành cho cống hiến này hai đoạn văn trong khi mỗi cống hiến trên kia chỉ chiếm một đoạn văn thôi.

3. Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Các Mác, Ph.Ăng-ghen đã sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc (còn gọi là biện pháp tăng tiến). Dùng biện pháp này mục đích của Ăng-ghen là để khẳng định cống hiến sau vĩ đại hơn cống hiến trước. Biện pháp tăng tiến biểu hiện ở các cụm từ:

- Nhưng không chỉ có thế thôi.

- Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu ở Các Mác.

- Nhưng niềm vui của ông còn hoàn toàn khác nữa.

4. Để làm nổi bật cống hiến vĩ đại của Các Mác đã tìm ra quy luật phát triển của xã hội là trong mỗi giai đoạn lịch sử loài người, hạ tầng cơ sở quyết định thượng tầng kiến trúc - Ăng-ghen sử dụng biện pháp lập luận so sánh cống hiến của Các Mác trong lĩnh vực khoa học xã hội với cống hiến của nhà bác học nổi tiếng Đác-uyn trong lĩnh vực khoa học tự nhiên.

Cách lập luận này thể hiện thái độ nghiêm túc và tình cảm quý trọng bạn của Ph.Ăng-ghen đối với Các Mác.

5. Ý kiến: “Ông có thể có nhiều kẻ đối dịch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả” là rất xác đáng. Cống hiến của Các Mác là khám phá ra các quy luật xã hội loài người nói chung và xã hội tư bản nói riêng và mọi hoạt động cách mạng của ông cũng không ra ngoài các quy luật ấy. Đúng là các khám phá và hoạt động của Các Mác không nhằm chống lại bất kì một cá nhân ai. Bởi vậy, có thể có nhiều người không tán thành phát kiến và hoạt động (đối địch) của ông, nhưng chưa chắc ông đã có một kẻ thù riêng nào.