Soạn bài: Bài 10 - Ếch ngồi đáy giếng
I. ĐỌC - HIỂU BÀI VĂN
Đọc kĩ truyện và phần Chú thích.
1. Vì sao ếch tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng cái vung và nó thì oai như một chúa tể?
Ếch tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng cái vung vì nó chỉ luôn thu mình ngồi dưới đáy giếng sâu. Từ dưới đáy giếng nhìn lên nó chỉ thấy một khoanh nhỏ bầu trời vừa bằng cái miệng giếng nên nó tưởng bầu trời chỉ có thế, chỉ nhỏ như thế.
Nó ngỡ mình là một chúa tể vì dưới đáy giếng xung quanh nó chỉ có vài con vật nhỏ bé hơn nó như nhái, cua và ốc.
2. Do đâu mà ếch bị trâu giẫm bẹp?
Nó bị trâu đi qua giẫm bẹp cũng vì những nhận thức sai lầm như đã nói ở trên. Nó vẫn cứ nghĩ rằng nó là lớn hơn cả. Nó không biết rằng bầu trời thì mênh mông vô tận và ngoài nó ra còn hàng vạn, hàng triệu con vật to lớn hơn nó gấp nhiều lần. Cứ nhâng nháo, kiêu ngạo và chủ quan như vậy nên nó đã bị trâu giẫm bẹp.
3. Truyện này nhằm nêu lên bài học gì? Ý nghĩa của bài học này?
- Truyện muốn nêu lên một bài học về cuộc sống: không được kiêu căng, ngạo mạn, chủ quan cho mình là lớn lao và hiểu biết nhiều hơn cả. Mọi sự kiêu căng ngạo mạn, chủ quan đều dẫn tới sự thất bại thảm hại.
- Ý nghĩa của bài học này là: phải khiêm tốn tự biết mình, biết sự cạn hẹp và yếu kém của mình để luôn học hỏi mở rộng thêm tầm mắt và trí tuệ.
Tóm tắt:
- Nhớ được các định nghĩa về truyện ngụ ngôn:
- Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
- Từ câu chuyện về cách nhìn thế giới bên ngoài chỉ qua miệng giếng nhỏ hẹp của chú ếch, truyện ngụ ý phê phán những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà lại huênh hoang, khuyên nhủ người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được chủ quan, kiêu ngạo.
- Thành ngữ: "Ếch ngồi đáy giếng".
II. LUYỆN TẬP
1. Cần gạch dưới hai câu văn sau quan trọng nhất trong bài:
- Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.
- Nó nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.
2. Một người chỉ ru rú ở góc nhà nhưng mở miệng ra là ba hoa về những chuyện trên trời, dưới biển, rừng đông, biển tây. Đó cũng là một kiểu "ếch ngồi đáy giếng".