Soạn bài: Tổng kết phần văn bản nhật dụng
I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG
1. Khái niệm văn bản nhật dụng : Văn bản nhật dụng không phải là khái niệm chỉ kiểu văn bản hoặc thể loại. Đó là khái niệm chỉ tính chất nội dung cập nhật (gần gũi, bức thiết đối với đời sống) của văn bản. Văn bản nhật dụng có thể là thơ, văn xuôi, văn nghị luận,...
2. Tên các văn bản thuộc văn bản nhật dụng đã học ở các lớp 6, 7, 8, 9.
3. Những chủ đề chính của các văn bản nhật dụng đã học.
II - HƯỚNG DẪN TỔNG KẾT
1. Văn bản nhật dụng không phải là kiểu văn bản. Trong chương trình đã học 6 phương thức biểu đạt, ứng với sáu kiểu văn bản là : tự sự, biểu cảm, miêu tả, nghị luận, thuyết minh, hành chính - công vụ. Văn bản nhật dụng chỉ tính chất cập nhật, gần gũi, bức thiết đối với đời sống. Đó là những vấn đề thường được nhắc đến trên báo chí, các phương tiện truyền thông hằng ngày. Ví dụ như tệ nạn xã hội, các quyền của trẻ em, vấn đề môi trường,... Văn bản nhật dụng do đó bao gồm nhiều kiểu văn bản, nhiều thể loại khác nhau : truyện, kí, thơ, văn nghị luận.
2. Các tác phẩm thuộc văn bản nhật dụng với các nội dung chính đã học ở chương trình THCS.
STT |
LỚP |
TÊN VĂN BẢN |
THỂ LOẠI |
NỘI DUNG CHÍNH THUỘC VẤN ĐỀ |
1 |
6
|
Cầu Long Biên - Chứng nhân lích sử |
Bút kí |
Bảo vệ Di tích lịch sử |
2 |
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ |
Thư |
Bảo vệ, giữ gìn môi trường, quan hệ giữa thiên nhiên và con người |
|
3 |
Động Phong Nha |
Thuyết minh |
Bảo vệ cảnh quan môi trường, thắng cảnh và khai thác du lịch |
|
4 |
7
|
Cổng trường mở ra |
Bài báo |
Nhà trường đối với học sinh |
5 |
Mẹ tôi |
Truyện |
Quan hệ thiêng liêng của tình mẹ con, vai trò của người mẹ |
|
6 |
Cuộc chia tay của những con búp bê |
Truyện |
Gia đình và quyền được học tập của con cái |
|
7 |
Ca Huế trên sông Hương |
Bút kí |
Giữ gìn bản sắc văn hoá |
|
8 |
8
|
Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000 |
Thuyết minh |
Vấn đề môi trường |
9 |
Ôn dịch, thuốc lá |
Thuyết minh |
Tệ nạn hút thuốc lá |
|
10 |
Bài toán dân số |
Bài báo |
Dân số, kế hoạch hoá gia đình và tương lai loài người |
|
11 |
9
|
Tuyên bố thế giới vể sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em |
Hành chính - Nghị luận |
Vấn đề nhân quyền |
12 |
Đấu tranh cho một thế giới hoà bình |
Nghị luận |
Bảo vệ hoà bình, chống chiến tranh |
|
13 |
Phong cách Hồ Chí Minh |
Nghị luận |
Việc hội nhập và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc |