Soạn bài: Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh

I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG

1. Mục đích của phép lập luận chứng minh là làm sáng tỏ một vấn đề nào đó.

2. Phép lập luận chứng minh sử dụng lí lẽ, dẫn chứng để khẳng đinh tính chất đúng đắn của một nhận định, luận điểm.

II - HƯỚNG DẪN TÌM HlỂU BÀI

1. Trong đời sống, để không bị hoài nghi về một việc nào đó, người ta cần phải chứng minh để làm rõ sự thật. Ví dụ :

- Đến bưu điện để nhận thư bảo đảm (do bạn gửi cho em theo địa chỉ nhà trường), em cần phải xuất trình giấy báo nhận thư của bưu điện, trong đó có xác nhận của Hiệu trưởng em là học sinh của lớp ..., trường ...

- Để kiểm tra bằng chứng về ngày, tháng, năm sinh, cần đưa ra Giấy khai sinh...

Như vậy, chứng minh là đưa ra bằng chứng để chứng tỏ một ý kiến (hoặc vấn đề) nào đó là sự thật.

2. Trong văn bản nghị luận, khi người ta chỉ được sử dụng lời văn (không được dùng nhân chứng, vật chứng) thì có thể sử dụng lí lẽ, dẫn chứng, lập luận để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng sự thật và đáng tin cậy.

3. Trong bài văn Đừng sợ vấp ngã :

a) Luận điểm cơ bản của bài văn này được thể hiện trong nhan đề : Đừng sợ vấp ngã, đồng thời được nhắc lại trong câu : "Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại".

b) Để khuyên người ta "đừng sợ vấp ngã", bài văn đã lập luận theo trình tự :

- Vấp ngã là chuyện bình thường (qua việc lấy các ví dụ dễ thấy) ;

- Nhiều người nổi tiếng cũng từng vấp ngã, nhưng họ vẫn trở thành nổi tiếng.

- Điều đáng sợ là thiếu sự cố gắng.

Như vậy, phép lập luận chứng minh là dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thực đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm cần được chứng minh là đáng tin cậy.

III - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP

Trong văn bản Không sợ sai lầm :

a) Bài văn nêu lên luận điểm : "Không sợ sai lầm". Những câu mang luận điểm đó là tiêu đề của bài viết, và câu "Những người sáng suốt dám làm, không sợ sai lầm, mới là người làm chủ số phận của mình".

b) Để chứng minh luận điểm của mình, người viết đã nêu những luận cứ :

- Nếu muốn suốt đời không phạm sai lầm, thì hoặc là ảo tưỏng, hoặc là hèn nhát.

- Người sợ sai lầm là người sợ hãi thực tế, không bao giờ có thể tự lập.

- Không chịu mất gì thì sẽ không được gì.

- Sai lầm cũng có hai mặt. Tuy nó đem lại tổn thất, nhưng nó cũng đem đến bài học cho đời.

- Người khác bảo sai chưa chắc đã sai, vì tiêu chuẩn đánh giá khác nhau.

- Thất bại là mẹ của thành công.

Những luận cứ ấy là hiển nhiên, có sức thuyết phục.

c) Khác với bài Đừng sợ vấp ngã, bài văn này người viết dùng lí lẽ và sự phân tích lí lẽ để chứng minh.

Viết bình luận