Soạn bài: Luyện từ và câu: Dấu gạch ngang

I. NHẬN XÉT

1. Tìm các câu có chứa dấu gạch ngang trong các đoạn văn sau:

Các câu có chứa dấu gạch ngang là:

- Cháu con ai?

- Thưa ông, cháu là con ông Thư.

Cái đuôi dài - bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công - đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.

- Trước khi bật quạt... tiếp xúc đều với nền.

- Khi điện đã vào quạt... nóng chảy cuộn dây trong quạt.

- Hàng năm, tra dầu mỡ... dây bên trong quạt.

- Khi không dùng... sạch sẽ, ít bụi bặm.

2. Theo em, trong mỗi đoạn văn, dấu gạch ngang có tác dụng gì?

Ở câu a dấu gạch ngang chỉ rõ chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật.

Ở câu b dấu gạch ngang dùng để đánh dấu phần chú thích trong câu.

Ở câu c dấu gạch ngang dùng để đánh dấu các điểm được liệt kê.

II. LUYỆN TẬP

1. Tìm dấu gạch ngang trong bài Quà tặng cha và nêu tác dụng của mỗi dấu:

"- Một viên chức tài chính" (2 dấu gạch ngang này chỉ rõ phần chú thích trong câu).

"- Pa-xcan nghĩ thầm" (dấu này dùng để phân cách ý nghĩ của nhân vật với lời văn viết về nhân vật của tác giả).

"- Con hi vọng món quà... nhức đầu vì những con tính" (dấu này dùng để đánh dấu lời nói của nhân vật).

"- Pa-xcan nói" (dấu này dùng để phân cách lời nói của nhân vật với lời văn viết về nhân vật của tác giả).

Chú ý: Giữa tên Pa-xcan cũng có gạch nối. Dấu này dùng để nối các tiếng trong một từ được phiên âm từ ngôn ngữ nước ngoài.

2. Viết một đoạn kể lại cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích.

Đoạn văn tham khảo:

Sáng chủ nhật, mẹ em gọi em lại và hỏi em về tình hình học tập của em trong tuần qua.

Mẹ em nói:

- Trong tuần qua, kết quả học tập của con như thế nào?

- Con học vẫn tốt mẹ ạ!

- Có môn nào con bị sụt điểm không?

- Thưa mẹ, không có. Môn nào con cũng đạt điểm 9 hoặc 10, kể cả các bài kiểm tra miệng cũng như kiểm tra viết.

- Thế thì tốt, nhưng con chớ có chủ quan. Phải luôn luôn siêng năng cần mẫn vì siêng năng, cần mẫn là đức tính hàng đầu mà mỗi học sinh phải có.

- Thưa mẹ, vâng ạ.