Soạn bài: Đấu tranh cho một thế giới hòa bình

I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG

1. Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két, nhà văn Cô-Iôm-bi-a, sinh năm 1928, tác giả của nhiều tiểu thuyết và tập truyện ngắn theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo, nổi tiếng nhất là tiểu thuyết Trăm năm cô đơn (1967). Mác-két được nhận Giải thưởng Nô-ben về Văn học năm 1982. Ông là nhà văn tích cực đấu tranh cho hoà bình.

2. Tóm tắt văn bản :

Nhà văn Mác-két đã nêu lên nguy cơ của chiến tranh hạt nhân, chỉ rõ sự tốn kém một cách vô lí để chạy đua vũ trang, trong khi trẻ em bị thất học, bệnh tật và đói nghèo. Nhà văn kêu gọi mọi người hãy đấu tranh vì một thế giới hoà bình, không có vũ khí hạt nhân.

3. Đấu tranh cho một thế giới hòa bình nêu rõ nguy cơ của chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn nhân loại. Vì chạy đua vũ trang, thế giới đã không có đủ tiền để giúp đỡ 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất thế giới, không có tiền chăm sóc sức khoẻ cho hàng tỉ người, và để xoá nạn mù chữ.

Đấu tranh cho một thế giới hoà bình, không có vũ khí hạt nhân là nhiệm vụ cấp bách của tất cả mọi người.

II - HƯỚNG DẪN ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

1. Luận điểm chính của văn bản là việc bảo tồn sự sống trên trái đất ít tốn kém hơn dịch hạch hạt nhân. Hay nói khác đi việc chạy đua vũ trang và phát triển vũ khí hạt nhân đã tốn kém, lại đe doạ huỷ diệt sự sống. Tác giả đưa ra luận cứ về số tiền chi cho chương trình giải quyết những vấn đề cấp bách cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất thế giới, về chăm sóc y tế, về tiếp tế thực phẩm, về xoá nạn mù chữ. Tất cả phí tổn của các việc trên đều ít hơn nhiều so với việc chạy đua vũ trang hạt nhân.

2. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân được tác giả chỉ ra bằng cách nêu rõ số lượng 50 000 đầu đạn hạt nhân bố trí khắp hành tinh. Số đầu đạn đó có sức công phá đến mức bình quân, mỗi người dân đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ, có khả năng huỷ diệt 12 lần mọi dấu vết của sự sống trên trái đất và tiêu diệt tất cả các hành tinh đang xoay quanh mặt trời, phá huỷ thế cân bằng của hệ mặt trời.

3. Sự tốn kém và tính chất vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng các chứng cứ sau :

- Cứu trợ 500 triệu trẻ em nghèo khổ chỉ tốn 100 tỉ đô la. Đó là một khoản tiền không thể có được. Nhưng nó cũng chỉ bằng chi phí cho 100 máy bay B.1B của Mĩ và cho dưới 7000 tên lửa vượt đại châu.

- Bảo vệ cho hơn 1 tỉ người khỏi bệnh sốt rét và cứu hơn 14 triệu trẻ em châu Phi cũng chỉ cần số tiền bằng 10 chiếc tàu sân bay mang vũ khí hạt nhân của Mĩ.

- Giải quyết việc thiếu dinh dưỡng cho 575 triệu người chỉ cần số tiền chi cho 149 tên lửa MX là đủ ; chỉ cần 27 tên lửa MX là đủ trả tiền nông cụ cần thiết cho các nước nghèo để họ có được thực phẩm trong bốn năm tới.

- Chỉ hai chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân là đủ tiền xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới.

4. Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của con người bởi vì con người thông minh đã làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp, hạnh phúc. Con người đã làm nên cuộc sống tốt đẹp trên hành tính. Nếu chiến tranh hạt nhân xảy ra, nó sẽ thiêu huỷ toàn bộ thành quả mà loài người dày công lao động, sáng tạo mới có được. Nó cũng đi ngược lại lí trí của tự nhiên, bởi vì nó huỷ diệt tự nhiên, đưa quá trình tiến hoá của tự nhiên trở lại điểm xuất phát.

5. Văn bản trên được đặt tên là Đấu tranh cho một thế giới hòa bình vì đây là văn bản phản đối cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân. Tác giả đã nêu rõ nguy cơ của cuộc chiến tranh hạt nhân, nêu ra những tốn kém ghê gớm và vô ích, cản trở những công việc thiết thực cải thiện đời sống của những người nghèo khổ trên trái đất. Lập trường của tác giả rất rõ ràng : lên án chạy đua vũ trang hạt nhân.