Soạn bài: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG

Tóm tắt văn bản tự sự là cách rút gọn văn bản nhằm giúp người đọc, người nghe nắm được nội dung chính của văn bản đó. Văn bản tóm tắt phải nêu được một cách ngắn gọn nhưng đầy đủ các nhân vật và sự việc chính, phù hợp với văn bản được tóm tắt.

II - HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH

1. Các sự việc chính nhìn chung là khá đầy đủ. Tuy nhiên còn thiếu sự việc quan trọng là một tối ngồi với con, thấy bé Đản trỏ cái bóng của mình mà bảo đó là cha Đản lại đến, Trương Sinh hiểu ra vợ bị oan. Đây chính là chi tiết cởi nút. Bé Đản gieo mối nghi ngờ thì chính bé gỡ mối nghi ngờ đó một cách tự nhiên, hợp lí.

2. Văn bản tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương

Vũ Thị Thiết là người thuỳ mị, nết na, tư dung tốt đẹp. Nàng lấy chồng là Trương Sinh, một người không có học, tính đa nghi. Trương Sinh đi lính, Vũ Nương ơt nhà chăm sóc mẹ chồng, nuôi con. Bà cụ qua đời. Sau khi giặc tan, Trương Sinh trở về. Khi ngồi với con, thấy bé Đản nói rằng có một người cha đêm nào cũng đến “mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi, nhưng chẳng bao giờ bế Đản cả”, Trương Sinh ghen, nghi ngờ vợ, mắng nhiếc nàng và đánh đuổi đi. Vũ Nương ra bến Hoàng Giang than thở và tự vẫn. Một đêm bé Đản lại trỏ cái bóng mà bảo là cha mình đến. Trương Sinh lúc ấy mới biết mình ngờ oan cho vợ.

Có một người làng là Phan Lang bị chết đuối nhưng vốn là ân nhân của Linh Phi nên được cứu vào cung nước của rùa thần. Tại đây ông ta gặp Vũ Nương. Vũ Nương gửi một chiếc hoa vàng và dặn nếu Trương Sinh nhớ tình cũ thì lập đàn giải oan, nàng sẽ trở về. Phan Lang về gặp Trương Sinh, đưa chiếc hoa vàng. Trương Sinh lập đàn giải oan. Vũ Thị có trở về thấp thoáng trên sông nhưng không thể trở về nhân gian được nữa.

3. Văn bản trên vẫn có thể rút gọn hơn nữa :

Vũ Thị Thiết lấy chồng là Trương Sinh, một người không có học, tính lại đa nghi. Trương Sinh đi lính trở về. Khi ngồi với con, thấy bé Đản nói rằng có một người cha đêm nào cũng đến, Trương ghen, nghi ngờ vợ, đánh đuổi đi. Vũ Thị ra bến Hoàng Giang tự vẫn. Một đêm, bé Đản lại trỏ cái bóng của Trương Sinh mà bảo là cha mình đến. Trương Sinh lúc ấy mới biết mình ngờ oan cho vợ.

Có một người làng là Phan Lang bị chết đuối lạc vào cung của Linh Phi. Tại đây ông ta gặp Vũ Nương. Vũ Nương gửi một chiếc hoa vàng và dặn nếu Trương Sinh nhớ tình cũ thì lập đàn giải oan, nàng sẽ trở về. Trương Sinh lập đàn giải oan. Vũ Nương có trở về thấp thoáng trên sông nhưng không thể trở về nhân gian được nữa.

III - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP

Dưới đây là văn bản tóm tắt rất ngắn của truyện Lão Hạc, em có thể tóm tắt dài hơn trên cơ sở nêu thêm một số chi tiết cần thiết.

Lão Hạc là người hàng xóm của ông giáo. Lão có người con trai đi phu đồn điền cao su. Lão sống với một con chó Vàng là kỉ vật của con trai. Hoàn cảnh khó khăn, lão từ chối mọi sự giúp đỡ một cách gần như là hách dịch. Quyết không xâm phạm vào mảnh vườn dành cho con, lão bán con chó, tự lo liệu đám ma của mình và tự tử bằng bả chó.