Soạn bài: Tập làm văn: Nhân vật trong truyện
I. NHẬN XÉT
1. Ghi tên các nhân vật trong những truyện em mới học vào nhóm thích hợp.
| Truyện | Dế Mèn bênh vực kẻ yếu |
Sự tích hồ Ba Bể |
Nhân vật là người |
|
- Hai mẹ con bà góa. - Bà lão ăn xin. - Những người dự lễ hội. |
Nhân vật là vật (con vật, đồ vật, cây cối...) |
- Dế Mèn - Nhà Trò - Bọn nhện |
- Giao long |
2. Nêu nhận xét về tính cách của các nhân vật
Trong Dế Mèn bênh vực kẻ yếu:
- Dế Mèn: Khảng khái, thương người, bênh vực kẻ yếu. Căn cứ: Lời nói và hành động khi giúp đỡ Nhà Trò...
Trong Sự tích hồ Ba Bể:
- Mẹ con bà góa: Giàu lòng nhân ái. Căn cứ vào hành động nhân vật: mẹ con bà góa cho bà lão ăn xin ăn nghỉ trong nhà, hỏi cách giúp người bị nạn, chèo thuyền cứu giúp người bị nạn lụt.
II. GHI NHỚ
|
1. Nhân vật trong truyện có thể là người hay các con vật, đồ vật, cây cối... được nhân hóa. 2. Hành động, lời nói, suy nghĩ... của nhân vật nói lên tính cách của nhân vật ấy. |
III. LUYỆN TẬP
1. Nhân vật trong truyện là ba anh em Ni-ki-ta, Gô-sa và Chi-ôm-ca.
Bà nhận xét về tính cách của từng đứa cháu
- Ni-ki-ta ích kỉ, chỉ nghĩ đến ham thích riêng của mình.
- Gô-sa láu cá.
- Chi-ôm-ca nhân hậu, chăm chỉ.
Bà nhận xét rất xác đáng vì đã quan sát cử chỉ, hành động của từng cháu:
- Ni-ki-ta ăn xong là chạy tót đi chơi.
- Gô-sa lén hắt những mẩu bánh vụn xuống đất.
- Chi-ôm-ca giúp bà lau bàn, nhặt hết mẩu bánh vụn đem cho bầy chim bồ câu.
2. Học sinh hình dung sự việc đã cho và kể tiếp câu chuyện theo một trong hai hướng:
- Bạn nhỏ phạm lỗi biết quan tâm đến người khác sẽ chạy lại, đỡ em bé dậy, phủi sạch bụi và vết dơ trên quần áo rồi xin lỗi và dỗ dành em bé...
- Bạn nhỏ phạm lỗi không biết quan tâm đến người khác sẽ bỏ mặc em bé khóc, tiếp tục chạy nhảy, nô đùa... như không có chuyện gì xảy ra. Câu chuyện theo hướng đầu nhằm nêu gương tốt còn câu chuyện theo hướng sau nhằm phê phán để người khác không nên làm như thế.
Bài tham khảo
a) Bạn nhỏ biết quan tâm đến người khác:
Hôm qua, trong giờ ra chơi, Tiến cùng các bạn chơi trò chơi đuổi bắt. Đang chạy, Tiến lỡ đụng một em bé lớp một té ngã xuống sân. Em bé bật khóc nức nở. Tiến cũng loạng choạng nhưng rồi Tiến chạy ngay đến bên em bé và nhẹ nhàng đỡ em bé ngồi dậy, phủi đất cát trên người em. Tiến nói: “Em đừng khóc nữa, anh xin lỗi em nha!”. Em bé từ từ nín khóc, Tiến vội đưa bé vào bóng mát và chuyện trò với bé.
b) Bạn nhỏ không biết quan tâm đến người khác:
Hôm qua, lúc đầu giờ, Toàn cùng các bạn chơi trò “bịt mắt bắt dê”. Đang chạy, Toàn lỡ đụng ngã một em bé lớp một đứng gần đấy té lăn ra sân. Chắc đau nên em khóc òa lên. Thế mà Toàn còn đứng nhìn và quát tháo em bé!