Soạn bài: Luyện từ và câu: Câu ghép

I. NHẬN XÉT

* Bài tập 1

1. Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ / cũng nhảy phóc lên ngồi trên

lưng con chó to.                            C                           V

2. Hễ con chó / đi chậm, con khỉ / cấu hai tai chó giật giật.

    C          V    C                   V

3. Con chó / chạy sải thì khỉ / gò lưng như người phi ngựa

  C           V     C                         V

4. Chó / chạy thong thả , khỉ / buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.

  C            V                C                                V

Bốn câu trên, câu 1: câu đơn, các câu 2, 3, 4 là câu ghép (câu đơn là câu do một cụm C - V tạo thành. Câu ghép (câu do nhiều C - V bình đẳng với nhau tạo thành).

Không thể tách mỗi cụm C - V trong các câu ghép trên thành một câu đơn được vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau. Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn (kể cả trong trường hợp bỏ quan hệ từ hễ...thì) sẽ tạo nên một chuỗi câu rời rạc, không gắn kết với nhau về nghĩa.

II. GHI NHỚ

Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại.

Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống như một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác.

III. LUYỆN TẬP

* Bài tập 1: Lời giải

Số thứ tự

Vế 1

Vế 2

Câu 1

Trời / xanh thẳm   

C             V

biển / cũng thẳm xanh, như dâng cao lên chắc nịch.

C                    V

Câu 2

Trời / rải mây trắng nhạt

C                  V

Biển /mơ màng dịu hơi sương

C                       V

Câu 3

Trời / âm u mây mưa

C                V

biển / xám xịt nặng nề

C                   V

Câu 4

Trời / ầm ầm dòng gió

C                 V

biển / đục ngầu giận dữ

C                      V

Câu 5

Biển / nhiều khi rất đẹp

C                  V

ai / cũng thấy như thế

C            V

* Bài tập 2: Không thể tách mỗi vế câu ghép nói trên thành một câu đơn vì mỗi vế câu thể hiện một ý có quan hệ rất chặt chẽ với ý của vế câu khác.

* Bài tập 3

a) Mùa xuân đã về, trăm hoa đua nở khắp nơi..

b) Mặt trời mọc, sương tan dần.

c) Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn người anh thì lười biếng, tham lam.

d) Vì trời mưa to nên tôi không đến thăm anh được.

Viết bình luận