Soạn bài: Bài 31 - Con chó Bấc (trích Tiếng gọi nơi hoang dã)

I. ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

Giắc Lân-đơn (1876 - 1916) là nhà văn Mĩ. ông tên thật là Giôn Gri-phít Lân-đơn, sinh ở Xan Phan-xi-xcô và đã trải qua một thời kì thơ ấu rất vất vả, từng phải làm nhiều nghề để mưu sinh.

Tiếng gọi nơi hoang dã (1903) là tiểu thuyết ra mắt bạn đọc sau khi ông theo những người đi tìm vàng đến miền Clân-đai-cơ ở Ca-na-đa trở về.

Ông còn viết nhiều tiểu thuyết khác như Sói biển (1904), Nanh trắng (1906), Gót sắt (1907).

Về Con chó Bấc, sách giáo khoa tóm tắt: Bấc là một con chó bị bắt cóc đưa lên vùng Bắc cực để kéo xe trượt tuyết cho những người đi tìm vàng. Bấc đã qua tay nhiều ông chủ độc ác. Chỉ riêng Giôn Thoóc-tơn là người đã có lòng nhân từ đôi với nó, và nó được cảm hóa. về sau, khi Thoóc-tơn chết, nó hoàn toàn dứt bỏ con người, đi theo tiếng gọi nơi hoang dã và trở thành một con chó hoang.

II. GỢI Ý ĐỌC HIỂU

1. Bố cục bài văn: 3 phần

a) “... trong lòng Bấc”'. Mở đầu

b) “Con người này... biết nói đấy”', tình cảm của Thoóc-tơn đổì với con chó Bấc.

c) “Bấc có một kiểu...”: Tình cảm của Bấc đối với chủ.

Trong những đoạn trên, đoạn thứ ba dài hơn cả. Nhà văn ở đây chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của con chó Bấc đối với Thoóc-tơn.

2. Trước hết Thoóc-tơn là ân nhân của chó Bấc. Hơn thế nữa, anh cư xử với Bấc một cách khá đặc biệt. Anh xem Bấc “như thể là con cái của anh vậy”. Trong ý nghĩ và tình cảm dường như Thoóc-tơn xem Bâ'c như đồng loại, như bạn bè.

Tuy là ông chủ của Bấc nhưng đây là một “ông chủ lí tưởng” vì các ông khác, theo nhà văn, chăm sóc Bấc chỉ là vì nghĩa vụ (nuôi thì phải chăm sóc) và vì lợi ích kinh doanh (kéo xe trượt tuyết để đĩ tìm vàng). Mỗi lần thấy Bấc là Thoóc-tơn chào hỏi, nói chuyện tầm phào, nhất là túm lấy đầu Bấc ghì chặt vào đầu anh, đảo đảo, lắc lắc, đồng thời khe khẽ thốt lên những lời nói nựng âu yếm, tiếng kêu trân trọng: “Trời ơi! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!”.

Trước khi diễn tả cảnh của Bâc đốì với chủ, nhà văn lại dành một đoạn để nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc là để cho thấy đó chính là động lực làm phát sinh, khơi dậy ở Bấc “Tình thương yêu sôi nổi, nồng cháy, thương yêu đến mức tôn thờ, thương yêu đến cuồng nhiệt”. Thiếu tình cảm ấy, sẽ không thể có “tình yêu thương thực sự nồng nàn” mà Bấc dành cho người chủ lí tưởng của mình sẽ được bộc lộ ở những trang miêu tả sinh động sau đó.

3. Bấc có tình cảm đặc biệt đốì với “người chủ lí tưởng của mình”. Có lúc nó cũng sôi nổi cắn vờ Thoóc-tơn, nằm phục hàng giờ dưới chân anh mà hau háu quan sát nét mặt, ánh mắt. Có những lúc nó nằm bên cạnh hoặc đằng sau mà dán mắt vào mỗi cử động nhỏ, mắt ngời lên ánh sáng long lanh, lúc nào cũng bám gót chủ không dám rời xa một bước. Ban đêm vùng dậy, nó trườn đến mép lầu đứng lắng nghe tiếng thở đều của chủ. Có lúc, quá vui sướng, nó bật đứng thẳng lên, miệng như cười, mắt hùng hồn diễn cảm, họng rung lên những âm thanh kì lạ. Đặc biệt, nó không hề đòi hỏi gì ở chủ cả.

Tuy nhà văn không nhân cách hóa Bấc, không để nó nói tiếng người, nhưng ông như thấu hiểu sâu xa thế giới tâm hồn phong phú của Bấc.

4. Bấc biết suy nghĩ: “Trước kia, nó chưa hề cảm thấy một tình yêu thương như vậy!” “Bấc không thấy có gì vui sướng hằng cái ôm ghì mạnh mẽ ấy”. “Nó lại tưởng chừng như quả tim mình nhảy tung ra khỏi lồng ngực”. “Bấc không muốn rời Thoóc-tơn ra một bước”.

Bấc biết vui mừng mà cũng biết lo sợ: “Việc thay thầy đổi chủ xoành xoạch, làm nảy sinh trong lòng nó nỗi lo sợ là...” “nó sợ Thoóc-tơm cũng lại biến khỏi cuộc đời nó”.

Bấc còn biết nằm mơ: “Ngay cả ban đêm, trong giấc mà nó củng bị nỗi lo sợ... ám ảnh”.

Đúng là nhà văn có óc quan sát và trí tưởng tượng tuyệt vời và đặc biệt là lòng yêu thường loài vật thật to lớn.

Ghi nhớ:Qua đoạn trích Con chó Bấc, nhà văn Mĩ Lân-đơn có những nhận xét tinh tế khi viết về những con chó, thể hiện trí tưởng tượng tuyệt vời khi đi sâu vào “tâm hồn” của con chó Bấc, đồng thời bộc lộ tỉnh cảm yêu thương của mình đối với loài vật.

Viết bình luận