Soạn bài: Bài 30 - Ôn tập về truyện

1.

Tên tác phẩm

Tác giả

Nước

Năm sáng tác

Tóm tắt nội dung

Làng

Kim Lân

Việt Nam

1948

Qua tâm trạng đau đớn tủi hổ khi nghe tin làng mình theo giặc của ông Hai, truyện thể hiện tình yêu làng quê sâu sắc thông nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người nông dân

Lặng lẽ Sa Pa

Nguyễn Thành Long

Việt Nam

1970

Một tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ với anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình trên núi Sa Pa. Truyện ca ngợi vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.

Chiếc lược ngà

Nguyễn Quang Sáng

Việt Nam

1966

Tình cha con cảm động của ông Sáu và bé Thu. Truyện ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh có chiến tranh.

Cố hương

Lỗ Tấn

Trung Quốc

Trong tập Gào thét 1923

Những đổi thay theo hướng suy tàn của làng quê và cuộc sống người nông dân được chứng kiến bởi nhân vật “tôi” trong chuyến về thăm quê. Truyện tả thực trong xã 'lội nông thôn Trung Quốc đương thời và suy ngẫm về con đường đi của người nông dân và cả xã hội.

Những đứa trẻ

Mác-xim Go-rơ-ki

Nga

Trích tiểu thuyết Thời tha ấu (1913- 1914)

Câu chuyện tình bạn giữa chú bé nhà nghèo A-li-ô-sa với những đứa trẻ con viên sĩ quan, sống thiếu tình thương ở bên hàng xóm. Truyện khẳng định tình cảm hồn nhiên, trong sáng của trẻ thơ bất chấp những cản trở của quan hệ xã hội.

Bến quê

 

Nguyễn Minh Châu

Việt Nam

Trong tập truyện Bếnquê (1985)

Qua cảnh ngộ và tâm trạng của Nhĩ cảm nhận được vẻ đẹp bình dị và quý giá trong những gì gần gũi của quê hương gia đình.

Những ngôi sao xa xôi

Lê Minh Khuê

Việt Nam

1971

Cuộc sống chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom ở một cao điểm đường Trường Sơn thời chống Mĩ khốc liệt. Truyện ca ngợi tâm trạng trong sáng, hồn nhiên, trong gian khổ, hi sinh vẫn lạc quan của các nữ thanh niên xung phong thời bấy giờ.

Rổ-bin-xơn ngoài đảo hoang

Đi-phô

Anh

1719

Cuộc sống vô cùng khó khăn của Rô-bin-xơn một minh ở nơi đảo hoang trên 10 năm ròng rã bộc lộ gián tiếp qua bức chân dung tự họa của nhân vật.

Bố của Xi-mông

Mô-pa- xăng

Pháp

 

Xi-mông đau khổ vì không có bô và cuộc gặp gỡ của em với bác thợ rèn Phi-lip đã đem đến cho em một người bố. Truyện nhằm ca ngợi lòng nhàn ái, quan tâm, thương yêu đối với những con người chịu thiệt thòi bất hạnh.

Con chó Bấc

Lân-đơn

 

Tả tình cảm đặc biệt của con chó Bấc với chủ. Thể hiện những nhận xét tinh tế, tư tưởng phong phú và lòng yêu thương loài vật của tác giả.

2. 3. Trong bảng thống kê, có 5 truyện ngắn từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945.

- Làng (Kim Lân): Thời kì kháng chiến chống Pháp.

- Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng), Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long), Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê): Thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

- Bến quê (Nguyễn Minh Châu): Thời kì sau năm 1975.

Nhìn chung, các tác phẩm nói trên đã phản ánh được một phần những nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con người Việt Nam tới tư tưởng và tình cảm của họ chủ yếu là trong hai cuộc kháng chiến chông Pháp và chống Mĩ.

Trong các tác phẩm trên nổi bật lên các nhân vật:

- Ông Hai: Tình yêu làng quê thật sâu sắc và đặc biệt là gắn với tình cảm yêu nước và tinh thần kháng chiến.

- Người thanh niên trong truyện “Lặng lẽ Sa Pa”: Có cách sống đẹp, công hiến sức mình cho đất nước trong một công việc hết sức thầm lặng, một mình trên núi cao.

- Bé Thu (Chiếc lược ngà): Tình cha con sâu nặng thiết tha trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh.

- Ba cô gái thanh niên xung phong (Những ngôi sao xa xôi): Tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên, trong chiến đấu gian khổ hi sinh vẫn lạc quan yêu cuộc sống.

4. Nêu cảm nghĩ về nhân vật để lại ấn tượng sầu sắc

Học sinh tự phát biểu cảm nghĩ của mình.

5. Các tác phẩm truyện ở lớp 9 đã được trần thuật các ngôi kể.

a) thứ nhất (nhân vật xưng “tôi”)

b) theo cái nhìn và giọng điệu của một nhân vật thường là nhân vật chính.

Kiểu a: Chiếc lược ngà, Cố hương, Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang, Những ngôi sao xa xôi, Những đứa trẻ.

Kiểu b: Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Bến quê.

6. Những truyện, tác giả sáng tạo được tình huống truyện đặc sắc có thể kể đến: Làng, Chiếc lược ngà, Bến quêBố của Xi-mông.

Viết bình luận