Soạn bài: Bài 27 - Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

Đề bài: “Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh”.

1. Để làm sáng tỏ vấn đề trên, cần sắp xếp lại các luận điểm đã cho trong sách giáo khoa như sau:

I. Mở bài: Nêu vấn đề lợi ích của việc tham quan du lịch.

II. Thân bài:

Nêu các lợi ích cụ thể:

(1) Về thể chất, những chuyến tham quan du lịch có thể giúp chúng ta tăng cường thêm sức khỏe.

(2) Về tình cảm, những chuyến tham quan du lịch có thể giúp chúng ta:

- Thật nhiều niềm vui cho bản thân mình;

- Thêm tình yêu đối với thiên nhiên, với quê hương đất nước.

(3) Về kiến thức, những chuyến tham quan du lịch có thể giúp chúng ta:

- Hiểu biêt rõ ràng hơn, cụ thể hơn những điều được học trong trường lớp qua những điều mắt thấy tai nghe;

- Đưa lại nhiều bài học thực tế có thể còn chưa có trong sách vở của nhà trường.

III. Kết bài: Khẳng định tác dụng của hoạt động tham quan du lịch.

2. Trình bày các luận điểm đó cho có sức truyền cảm bằng việc học các bài tập:

a) Tham khảo đoạn văn sau và tìm những gợi ý cho em về việc đưa yếu tố biểu cảm vào trong bài văn nghị luận.

Biết bao hứng thú khác nhau ta tập hợp được nhờ cách ngao du thú vị ấy, không kể sức khỏe được tăng cường, tính khí trở nên vui vẻ. Tôi thường thấy những kẻ ngồi trong các cỗ xe tốt chạy rất êm nhưng mơ màng, buồn bã, cáu kỉnh hoặc đau khổ; còn những người đi bộ lại luôn luôn vui vẻ, khoan khoái và hài lòng với tất cả. Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà! Một bữa cơm đạm bạc mà sao có vẻ ngon lành thế! Ta thích thú biết bao khi lại ngồi vào bàn ăn! Ta ngủ ngon giấc biết bao trong một cái giường tồi tàn!

(Ru-xô, Đi bộ ngao du)

b) Trình bày luận điểm: những chuyến tham quan du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. Tham khảo đoạn vãn dưới đây rồi viết lại đoạn văn đó.

Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. Chắc các bạn vẫn chưa quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long. Hôm ấy không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mông, kì thú. Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. Nỗi buồn kia dã tan đi hẳn, như có một phép màu. Niềm sung sướng ấy không thể có khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc.

Có thể viết:

Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan du lịch còn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. Bạn còn nhớ cái lần cả lớp mình cùng đến thăm vịnh Hạ Long không? Hôm ấy có ai trong chúng ta lại kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt mình cả một cảnh trời biển, nước non mênh mông, kì thú. Tôi nhớ, hôm trước, bạn Lệ Quyên
còn đang âu sầu vì bị cô giáo quở trách. Tôi để ý thấy lúc đầu bạn Lệ
Quyên vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt của bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. Nỗi buồn kia, diệu kì thay, đã tan đi hẳn, như trong một phép màu. Làm sao có được niềm sung sướng ấy khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc.

Như thế, ta đã đưa một số từ ngữ biểu cảm vào, và cũng đã thay đổi một số câu để tăng thêm sức truyền cảm.

3. Theo trình tự luyện tập trên lớp, hãy tiếp tục tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn được viết theo đề bài: “Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như cảnh khuya của chủ tịch Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh... đã biểu hiện rõ tình cảm thiết tha của nhà thơ đối với thiên nhiên, đất nước”.

Các em tự làm bài.