Soạn bài: Bài 11 - Từ đồng âm

I. THẾ NÀO LÀ TỪ ĐỒNG ÂM

Gợi ý trả lời câu hỏi

a) Giải thích nghĩa của từ lồng:

- Câu 1: lồng:, hăng lên chạy càn nhảy càn

- Câu 2: lồng: đồ đan bằng tre bằng nứa thường dùng để nhót chim hay gà.

b) Các từ lồng trên nghĩa khác xa nhau không liên quan gì với nhau.

Ghi nhớ: Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.

II. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG ÂM

Gợi ý trả lời câu hỏi

1. Nhờ ngữ cảnh mà ta phân biệt được nghĩa của các từ lồng trong hai câu trên.

2. Câu “Đem cá về kho” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu theo hai nghĩa:

a) Kho với nghĩa hoạt động, một cách chế biến thức ân.

b) Kho với nghĩa là cái kho (để chứa cá).

Để câu trở thành đơn nghĩa, người viết có thể thêm vào một vài từ.

Ví dụ:

a) Đem cá về mà kho. (Kho chỉ có thể hiểu là hoạt động).

b) Đem cá về để nhập kho. (Kho chỉ có thể hiểu là chỗ chứa).

3. Để tránh những hiểu lầm do hiện tượng đồng âm gây ra, cần phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh khi giao tiếp.

Ghi nhớ: Trong giao tiếp, phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước dôi do hiện tượng đồng âm.

III. LUYỆN TẬP

1. Tìm từ đồng âm

thu 1:

mùa thu

sang 1:

sang trọng

thu 2:

thu tiền

sang 2:

sang đò

cao 1:

cao thấp

nam 1:

nam nhi

cao 2:

cao hổ cốt

nam 2:

hướng Nam

ba 1:

số ba

nam 3:

Nam ai

ba 2:

ba má

sức 1:

sức mạnh

ba 3:

ba tiêu

sức 2:

phục sức

ba 4:

thu ba, dư ba...

nhè 1:

khóc nhè

tranh 1:

cỏ tranh

nhè 2:

nhè nhẹ

tranh 2:

tranh lụa

tuốt 1:

tuốt gươm

tranh 3:

tranh giành

tuốt 2

tuốt tuột

tranh 4:

đàn tranh

 

 

3. Đặt câu

- Hai anh em ngồi vào bàn bàn bạc mãi mới ra vấn đề.

- Con sâu lẩn sâu vào bụi rậm.

- Năm nay, năm anh em đều làm ăn khá giả cả.

4. Anh chàng trong câu chuyện đã sử dụng biện pháp dùng từ đồng âm để không trả lại cái vạc cho người hàng xóm. (vạc, đồng).

Nếu là viên quan xử kiện, em đặt lại hoàn cảnh giao tiếp ban đầu của anh chàng và người hàng xóm: mượn vạc để làm gì?

Viết bình luận